آداب کاسبی در ماه مبارک رمضان در تهران قدیم

2242

 

خرید و فروش مواد غذایی در تهران قدیم آدابی داشت. رسم و رسوم در ایام ماه مبارک رمضان رنگ و بوی خالص و معنوی‌تری به خود می‌گرفت. به خصوص اینکه در روزگار تهران قدیم مردم عادت داشتند به اندازه نیاز روزانه‌شان مایحتاج اولیه خود را آن هم از کاسب محله خریداری کنند. بسیاری از کاسبان چند روز مانده به ماه مبارک رمضان تکه‌سنگی را در کفه‌ای می‌گذاشتند که سنگ ترازو در آن قرار می‌گرفت تا مشغول‌الذمه و مدیون نشوند و کالا را اصطلاحاً سرک کشیده و چرب‌تر برای مشتری محاسبه می‌کردند یا اینکه اجناس خود را ارزان‌تر می‌فروختند و از مشتری‌ها‌ طلب دعا برای خود و والدین‌شان می‌کردند و این اتفاق را فرصتی برای حلالیت طلبیدن می‌دانستند.

 

نانوایی‌ها در این ماه مثل همه ماه‌های سال پر بود از مشتری اما از آنجا که نانوایی‌ها فقط دو وعده در طول روز پخت می‌کردند طبیعی بود که با ازدحام مشتری پیش ‌از افطار مواجه شوند و این بهترین فرصت بود تا خلوص ‌نیت خود را نشان دهند. در این ماه بر تنوع نان‌ها افزوده می‌شد. شاطر نانوا با سلام و صلوات چانه نان را به نفع مشتری می‌گرفت. در آن روزگار انواع نان‌های تنوری مثل نان سنگک پنجه‌خورده، کنجدی، سیاهدانه‌ای، دوباره تنور، قهوه‌ای و بغل تنور جزو مطبوع‌ترین نان‌ها بودند و مردم از خوردن نان‌های حجیم دوری می‌کردند.

 

نان سنگک همیشه مطبوع‌ترین نان بود و بعد از آن تافتون بود که دوبار وارد تنور می‌شد و این نوع نان را بیشتر در خشکه‌پزی‌ها عرضه می‌کردند. دیگر نان‌ها از جمله خراسانی، لواش و بربری نیز مشتری‌های خود را داشتند اما از آنجا که بربری و خراسانی حجیم بودند وگاهی در وسط آنها خمیر باقی می‌ماند کمتر خواهان داشت. نان‌های سنگک و تافتون به دلیل سبوس‌دار بودن در آن روزگار فروش بیشتری داشت.

 

در گذشته معمولاً از اردیبهشت تا پایان فصل تابستان ماه‌های فراوانی و ارزانی به حساب می‌آمد و دغدغه و نگرانی از نظر تأمین مواد غذایی کمتر بود.

افزودن دیدگاه