آب در تهران قدیم حکم کیمیا را برای مردم داشت. آن زمان اینگونه نبود که در همه محلههای تهران استفاده از آب به راحتی امکانپذیر باشد. به همین دلیل بسیاری از افراد خیر و مالدار بهخصوص در زمان قحطی برای مردم در زمین خود آبانبار میساختند تا مردم بتوانند بهراحتی از آب استفاده کنند. آبانبارهای معروف تهران از جمله آبانبارهای چهل پله، سید اسماعیل، قاسمخان، معیر و… به همین منظور به وجود آمده بودند.
این آبانبارها بخش قابل توجهی از آب مصرفی مردم تهران را تأمین میکردند. نگهداری و حفظ آنها برای اهالی بسیار اهمیت داشت. این آبانبارها شیرهایی داشتند که با استفاده از آنها مردم میتوانستند از آب استفاده کنند. گاهی پیش میآمد که شیر آبانبار را میدزدیدند و به این صورت مردم یک محله بیآب میماندند. از آن زمان این ضربالمثل میان تهرانیها رواج پیدا کرد که «یکی آبانبارشو میسازه، یکی هم شیرشو میدزده» که کنایه از ساختن آبانبار توسط آدمهای خیّر و دزدیدن شیر آن توسط افراد شرور بود. این ضربالمثل در تهران قدیم زبانزد مردم برای کنایه از کارهای نیک و بد شده بود.
