باغ صبا یکی از محله‌های شمال رو به مرکز تهران است که از طرف شرق به خیابان شریعتی، از طرف غرب به خیابان سهروردی، از طرف شمال به خیابان مطهری و از طرف جنوب به خیابان بهار شیراز منتهی می‌شود. این باغ در ایام قدیم جزو محلات ییلاقی پادشاهان قاجار بوده است که به مرور زمان به قطعات کوچک‌تر تقسیم شده و در حال حاضر در دل شهر تهران قرار گرفته است. این محل هم‌اکنون بافت مسکونی – تجاری دارد. اهالی این محله عمدتاً از قشر متمولان قدیمی تهران‌اند که حوالی دهه‌های ۳۰–۴۰ در این منطقه ساکن شده‌اند.
محله باغ صبا- سهروردی سابقه ای حدودا ۵۵ ساله دارد. پیش از آغاز سکونت، این محله در میان تپه ها و بیابان ها و همچنین باغ ها و زمین های زراعی محصور بوده و این کاربری ادامه داشته تا زمانیکه اراضی محله که در آن زمان بخشی از اراضی بزرگ عباس آباد بودند از طرف دولت به افراد ذی نفوذ کشوری و لشکری که بیشتر نظامیان بودند واگذار شد. از باغ های مهم این محل در پیش از مسکونی شدن می توان باغ های ملک و باغ صبا و باغ اناری را نام برد.
تا پیش از سال ۱۳۴۱ این محله در میان راه جاده شمیران قرار داشته اما به دلیل خوش آب و هوایی محله و همچنین نزدیک بودن به پادگان عباس آباد، زمین های این محله میان افراد ذی نفوذ کشوری و لشکری، که بیشتر نظامیان بودند تقسیم شد. در آن زمان به عنوان مثال قواره های ۴۲۰ متری زمین به افسران ارشد ارتش و قطعات ۲۱۰ متری به افسران درجه پائین تر واگذار شد. بنابراین علت شکل گیری محله همین مسئله بوده است
قسمت زیادی از زمین های این محل در ابتدا متعلق به فردی به نام حاج حسین ملک بوده است که وی بخشی از زمین های خود را به افسران ارتش هدیه داد یا فروخت. ازجمله افرادی که از زمین های ملک بهره بردند می توان به تیمسار عاقبتی (که از بستگان آقای ملک بود) ، سرهنگ روسی زاد ، تیمسار میراشرافی و تیمسار میرهادی که افراد بسیار پر نفوذی بودند و در شکل گیری محله موثر بودند می توان اشاره کرد .
از نظر صنفی اولین ساکنان محل همین نظامیان بودند اما از نظر مذهبی ساکنان این محله به تمام ادیان و مذاهب تعلق داشتند به طوریکه تا پیش از انقلاب در حدود ۳۰ درصد ساکنان محل از مذاهب ارمنی و کلیمی بودند که به این آمار باید زرتشتیان را نیز اضافه کرد که این رقم امروزه به حدود ۵ درصد رسیده است.
افراد دیگری نیز بوده اند که در روند شکل گیری محله موثر بوده اند. از جمله می توان به آقای طلاچیان اشاره کرد که با ساخت مسجد طلاچیان در سال ۱۳۴۱ نقش مهمی در سازمان دهی به محل ایفا کردند. وی همچنین با ساخت مدرسه و حمام و سایر امور خیرخواهانه در شکل گیری محل موثر بوده است.
از سال ۱۳۵۰ رفته رفته کوچه و خیابان های محله آسفالت شدند و محله از نظر کالبدی شکل امروزی خود را پیدا کرد. نکته قابل توجه در نامگذاری خیابان های محله اسامی شهرهای کردستان است که بر کوچه و خیابان های محله بویژه در حد فاصل خیابان استاد مطهری و سلیمان خاطر گذاشته شده است ازجمله بیجار و بانه و سنندج و … با اینکه در این محله قوم کرد حضور پرزنگی نداشته و ندارند. علت این است که در هنگام نامگذاری محلات هریک از افسران ارتش تلاش می کرد نام خود و اعضای خانواده اش را بر خیابان ها بگذارد اما شهردار منطقه که خود کرد بود تمام تابلوهای نصب شده را برداشت و برای پایان دادن به اختلافات نام شهرهای کردستان را بر کوچه و خیابان ها قرار داد
با پیروزی انقلاب اسلامی ناگهان چهره انسانی محله تغییر کرد. بسیاری از کلیمی ها به آمریکا و سرزمین های اشغالی فلسطین مهاجرت کردند و در ادامه با مهاجرت افسران ارتش به خارج از کشور و یا نقل مکان به محلات تازه ساخته شده در شمال شهر افرادی از طبقات متوسط جایگزین آنان شدند و در حال حاضر بیشتر ساکنین این محل را افرادی از طبقه متوسط تشکیل می دهند
به دلیل حضور افرادی از مذاهب مختلف در طول شکل گیری محل، اماکن مذهبی مثل مسجد و حسینیه و … در این محل کمتر ساخته شد و امروز نیز حضور مردم محله در مراسم مذهبی به علت نبود اماکن مناسب و امکانات کمتر دیده می شود. با این حال این محله از ابتدا از امنیت خاصی برخوردار بوده و هم اکنون نیز آمار جرم و جنایت در این محله بسیار کمتر از سایر محلات شهر است. در حال حاضر این محله به دلیل قرار گرفتن در هسته مرکزی شهر و قابلیت دسترسی به همه نقاط تهران به مرکز ساختمان های اداری و دفاتر شرکت ها تبدیل شده است و از میزان سکونت در این محله کاسته شده است و به همین نسبت از روابط همسایگی نیز کاسته شده است. عریض شدن خیابان های محل هم بر این رابطه تأثیر گذاشته است.
منزل تیمسار میراشرافی نیز از ساختمان های مهم محله بوده که به گفته اهالی زیر زمین این منزل در زمان حکومت پهلوی زندان ساواک بوده که پس از انقلاب این ساختمان به کمیته انقلاب اسلامی تبدیل و پس از آن به دفتر ریاست جمهوری بنی صدر تبدیل شد. این ساختمان که در خیابان ترکمنستان قرار دارد در سال های اخیر به پلیس دیپلماتیک تبدیل شده است
از جمله افراد سرشناس که در این محله زندگی کرده اند می توان به خانواده چشم آذرها(ناصر و منوچهر)اشاره کرد که موسیقیدان بوده اند و خانواده مرحوم ملک که خیابان ملک به نام آنهاست. همچنین سرهنگ توسی همان فردی که با تانک به محمد مصدق حمله کرد در این محله زندگی می کرد. خواننده معروف حسین خواجه امیری(ایرج) نیز دز این محله زندگی می کرده است.
به طورکلی این محله مکان زندگی و رشد افراد با هویت و شناسنامه داری بوده که هرکدام در سطح کشوری و جهانی شناخته شده بودند به عنوان مثال دروازه بان تیم ملی و تیم پاس(کیوان نیک نفس)، حسن روشن کاپیتان اسبق تیم ملی و چندین چهره ورزشی دیگر از رشته های کشتی و کاراته و … در این محل زندگی می کردند.
