کاخ گلستان قدیمیترین کاخ تهران است که هر قسمت آن در دورهای از تاریخ ساخته شده است. هرکدام از این قسمتها ایوانهایی با جاذبههای خود را دارند. یکی از جالب و دیدنیترین بخشهای کاخ گلستان، ایوان تخت مرمر است.
فتحعلی شاه به سبب محفوظ نبودن ایوان تخت مرمر و دشواری جابجایی تخت طاووس، دستور داد تختی بسازند که همیشه در وسط ایوان قرار داشته باشد. این تخت به تخت مرمر یا تخت سلیمانی مشهور شد.
به نظر میرسد عمر بعضی از قسمتهای تخت مرمر که از بناهای دوره زندیه میباشد‚از سایر بناهای موجود در کاخ گلستان بیشتر باشد.
در سال ۱۲۲۱ هـ.ق فتحعلی شاه به حجاران معروف اصفهانی امرکرد تا از سنگ مرمر زرد یزد تختی بسازند تا همیشه در وسط ایوان نصب ومستقر گردد. این تخت که از ۶۵ قطعه مرمر بزرگ و کوچک تشکیل یافته،میرزابابای شیرازی نقاشباشی آن را طراحی کرده، و سرپرستی حجاری به عهده استاد محمدابراهیم اصفهانی بوده است. معماری و تزئینات این ایوان در دوره فتحعلی شاه وناصرالدین شاه تغییرات زیادی کرد تا به شکل امروزی درآمد.این ایوان در دوره قاجار محل به تخت نشستن پادشاهان وبرگزاری مراسم و اعیاد رسمی بود.
ایوان تخت مرمر قدیمی ترین بنا در کاخ گلستان می باشد که ساخت آن به دوران کریم خان زند برمی گردد.
ایوان تخت مرمر جایگاهی است که پادشاهان قاجار در این مکان به مراسم سلام می نشستند و طبقات مختلف مردم را بار عام می دادند . سابقه این رسم چند هزار ساله را می توان در دوران هخامنشیان ” بار عام داریوش در تخت جمشید ” جستجو نمود. تالار صد ستون تخت جمشید، ایوان عظیم مدائن، ایوان چهل ستون اصفهان، ایوان نادری قزوین و ایوان دیوانخانه ایروان ارمنستان نیز عملکرد مشابه با این عمارت داشته است.آخربن بار عام در ایوان تخت مرمر، در زمان رضاشاه پهلوی (۱۳۰۴هجری شمسی ، ۱۹۲۶میلادی ) به انجام رسیده است.
این عمارت در دوران قاجاریه دستخوش تغییرات زیادی شد. در زمان محمد خان قاجار و به دستور وی بخش هایی از قصر و کیل در شیراز ویران و بقایای آن منجمله سرستون سنگی، دو درب خاتم کاری شده و سنگ مرمرهای ازاره به ایوان دیوانخانه در تهران با ارابه منتقل شد.
این تخت بر پایه داستان تخت حضرت سلیمان که بر روی دوش دیوان و پریان قرار داشته، ساخته شده است.ارتفاع تخت از کف ایوان حدود یک متر است و از ۶۵ قطعه مرمر بزرگ و کوچک ساخته شده و از چهار طرف بر دوش ۳دیو و ۶فرشته قرار گرفته است.
در وسط دو پله که در سطح عمودی پله ها اژدها و در طرفین نخستین پله مجسمه ۲شیر حجاری شده است.دور تا دور تخت دارای کتیبه هائی می باشد که درون هر یک از آنها یک بیت یا مصرع از دو قصیده فتحعلی خان صبا در مدح فتحعلی شاه و وصف تخت مرمر سروده شده و به قلم استاد مهدی تهرانی ملک الکتاب سلطانی نوشته شده است.