آلینوش طریان نخستین زن استاد فیزیک ایران و بنیانگذار رصدخانه و تلسکوپ خورشیدی تاریخ نجوم ایران است. او نخستین شخصی بود که درس فیزیک ستارهها (اخترفیزیک) را در ایران تدریس کرد.
خدمات بی نظیر وی شامل
-پایهگذاری نخستین رصدخانهٔ فیزیک خورشیدی
-برای نخستین بار درسهای فیزیک خورشیدی و اختر فیزیک را ارایه داد
-طریان برای گسترش دانش و بهرهگیری دانشجویان و ارمنیان خانه خویش را وقف کرد
-پایهگذاری نخستین تلسکوپ خورشیدی
بانویی که ٣٠ سال از زندگی پربارش را به تربیت دانشجویانی پرداخت که اکنون خود استادانی بزرگ در این عرصه هستند.
آلینوش طریان در ١٨ آبان سال ١٢٩٩ خورشیدی در خانواده ارمنی در تهران پا به عرصه گیتی نهاد.او مدرک لیسانس خود را در سال ۱۳۲۶ از دانشگاه تهران دریافت کرد و همانجا به عنوان متصدی عملیات آزمایشگاهی دانشکده علوم استخدام شد.
سپس برای بورس تحصیلی درخواست کرد ولی به دلیل زن بودن او، استادش، دکتر محمود حسابی، با این درخواست موافقت نکرد، بنابراین آلینوش طریان به خرج خانوادهٔ خود به دانشگاه سوربن رفت و سال ۱۳۳۵ (۱۹۵۶ میلادی) از آن دانشگاه مدرک دکترا گرفت.
با وجود پیشنهاد استادی در دانشگاه سوربن، دکتر طریان با هدف خدمت به کشورش به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران به عنوان دانشیار ترمودینامیک منصوب شد.
او در سال ۱۳۳۸ برای شرکت در بورسیهٔ دولتی آلمان غربی در مطالعه رصدخانه خورشیدی انتخاب شد و پس از چهار ماه مطالعه به ایران بازگشت و در سال ۱۳۴۵ نقش عمدهای را در بنیانگذاری نخستین رصدخانه فیزیک خورشیدی در ایران ایفا کرد.
خانم دکتر طریان در سال ۱۳۴۳ به مقام استادی در دانشگاه تهران رسید و نخستین شخصی بود که درس فیزیک ستارهها (اخترفیزیک) را در ایران تدریس کرد.